På tur til Askøy...

Torsdag 29 januar hadde eg avtalt eit møte med Rektor ved Fauskanger barne- og ungdomsskule, Norvald Hestetræet. Eg hadde sendt ein tilfeldig mail til skulen der eg spurte etter visuelt materiale, og sidan han syns at oppgåva var interessant ba han meg ta nærmare kontakt. Difor vart det til at eg tok turen ut, og hadde ein ca 30 minuttars samtale med Norvald. Då fekk er ein del info om språksituasjonen på denne skulen, og me avtalte at eg kunne få møte ein ungdomsskuleklasse nokre timar ein annan dag. Det ville også vera mogeleg å møte dei fleire gonger i prosessen, slik at eg kan få tilbakemelding direkte frå målgruppa.



Norvald fortalte meg altså litt om språksituasjonen på Fauskanger barne- og ungdomsskule. Dei hadde merka ei markant endring i språkbruken både hjå elevar og lærarar på skulen, samt på Askøy generelt. For ca 4 år sidan vart det halde ei røysting om kva opplæringsmålet på skulen skulle vera. I forkant vart det mobilisert og debattert, og resultatet vart at det fortsatt skulle undervisast på nynorsk. Ei slik røysting kan berre gjerast kvart 5.år, så no vart det spanande å sjå om det ville bli ei ny runde med målformsdebatt.
Mange av lærarane på Fauskanger skule er sjølv bokmålsbrukarar. Og sidan det krevs at alt materiale skal vera på nynorsk opplevde dei at mange av dei mest språkbevisst foreldra kom med tilbakemelding og passa på at vart korrekt skrive. Også mållaget passar på at det vert nytta nynorsk på skulen. Samstundes opplevde Norvald at nynorskbrukande foreldre, som gjerne ikkje var like bevisste på språkbruken, ofte skreiv brev og mailar til han på bokmål. Kan hende det verkar meir formelt med bokmål, og at det difor kjennes meir naturleg i ei slik situasjon?
Det finst visse reglar når det gjeld opplæringsmål i Noreg. Om det er 10 elevar eller fleire i ei klasse som ynskjer ei anna målform enn det som er nytta på skulen, har dei rett på dette. På mindre skular, som t.d Fauskanger skule, der det gjerne kun er 13 elevar i ei klasse, kan denne lova vera problematisk og det er både ressurskrevande og vanskeleg å finne ei god løysing. Eg forstod det slik at det på Fauskanger skule kun var aktuelt med ei slik deling på ungdomstrinnet, og at dei då delte klassa i norsk og matte.
Norvald peika på at språket endrar seg generelt i heile Hordaland. Den tradisjonelle strilen, vart gjerne knytt til nynorsk, og fleire ynskjer kan hende å lausrive seg frå denne kategoriseringa. Strilen vart ofte sett på som ein fattigmann som kom til byen å ba om pengar og jobb, og ordet eller fenomenet stril har fått ein negativ undertone. Når nynorsken då blir knytta opp mot denne betegnelsen, er det naturleg at folk ynskjer å distansere seg frå målforma også.
Eg er svært glad for dette engasjementet til oppgåva mi på denne skulen. Eg føler meg priviligert som kan nytte ei heil klasse i eit par timar, sjølv om det også verkar skummelt. Men med godt forarbeid, oppgåver og spørsmål som kan vera interessante for elevane, håpar eg dei kan komme med deira syn på nynorsk og forslag til å betra undervisninga.